Zaterdag 17 januari 2015- Column Dolf Kloosterziel: Bedrijven en de samenleving
Afgelopen donderdag sprak Bernard Hammelburg op BNR Nieuwsradio met Feike Sijbesma, bestuursvoorzitter van DSM. In dit gesprek geeft Sijbesma te kennen dat voor DSM geld verdienen niet het enige of belangrijkste doel is. Sijbesma ziet zorg voor samenleving en voor de planeet als twee even belangrijke doelstellingen naast het verdienen van geld. “Niemand kan zeggen dat hij succesvol is als de wereld waarin hij opereerd niet succesvol is” aldus Sijbesma.
Ik ben erg benieuwd hoe ondernemers in Westfriesland tegen deze uitspraken aankijken. Bent u als ondernemers succesvol als uw onderneming super draait maar de Westfriese gemeenschap het moeilijk heeft? Sijbesma heeft zeker een punt. Maar voor de meeste MKB bedrijven – bedrijven met minder dan 250 medewerker of onder de 50 mln omzet – is deze vraag helemaal niet relevant. Kleinere bedrijven vinden hun oorsprong zelden in de wens veel geld verdienen, staan vaak midden in de maatschappij, steunen het lokale verenigingsleven en zogen goed voor hun medewerkers.
Toch vinden beleidsmakers in Den Haag het nodig ondernemers de dwingen tot een grotere maatschappelijke rol. Op 1 januari jongstleden is de participatiewet van kracht geworden. Deze wet schrijft voor dat werkgevers in Nederland tot 2026, 100.000 nieuwe banen gaan creëren voor mensen die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Als deze doelstelling niet wordt gehaald worden bedrijven met meer dan 25 medewerkers verplicht mensen in dienst te nemen op straffe van een boete. Voor Westfriesland komt die er op neer dat de komende twee jaar 125 banen gecreëerd dienen te worden voor de doelgroep.
Ondernemingen worden nu immers collectief verplicht een maatschappelijk rol te vervullen.
Vanzelfsprekend moeten wij goed zorgen voor mensen die het minder getroffen hebben. Iedereen heeft recht op een waardevol bestaan. Ik heb echter grote twijfels over het effect van de gemaakte afspraken. Ondernemingen worden nu immers collectief verplicht een maatschappelijk rol te vervullen. Welke ruimte blijft er zo over voor de eigen keus van ondernemers en ondernemingen om een maatschappelijk rol te spelen? Kan een bestuursvoorzitter als Sijbesma zorg voor de maatschappij en de planeet nog als primaire doelstelling van zijn onderneming benoemen als hij daartoe al verplicht is door de overheid? Volgens mij perken we op deze manier juist de ruimte in voor bedrijven om verantwoordelijkheid te nemen.
De politiek schuift met de participatiewet verantwoordelijkheden van zich af en dat is jammer. In mijn ogen zou de politiek juist verantwoordelijkheid moeten nemen. Het nemen van verantwoordelijkheid is een onmisbaar ingrediënt van leiderschap. Sijbesma geeft het goede voorbeeld. Ik hoop dat politici zijn voorbeeld volgen en verantwoordelijkheid voor maatschappelijk vraagstukken weer gaan opeisen in plaat van deze van zich af te schuiven richting het bedrijfsleven.
Dolf Kloosterziel
MKB Noord-Holland
