16 maart 2022 – Column Marjolijn Dölle: Oorlog
Vandaag als ik dit schrijf duurt de oorlog in Oekraïne precies 21 dagen. 21 dagen van geweld, vernietiging, angst, radeloosheid en eindeloze stromen vluchtelingen. Afschuwelijk.
Ik zie en hoor in mijn omgeving veel mensen met oude oorlogstrauma’s worstelen. Mensen die jaren geleden elders het oorlogsgeweld ontvlucht zijn en hier terecht zijn gekomen. Ze hebben de draad opgepakt, hun nieuwe leven ingericht en nu…nu worden al die oude wonden weer opengereten. En zien zij in de beelden van angstige Oekraïense vluchtelingen hun eigen angsten terug.
Mijn beide ouders waren 22 toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Beide zijn niet ongeschonden uit de oorlog gekomen. Met hun trauma’s hebben wij als kinderen ook altijd te maken gehad. Want een oorlog kan dan wel voorbij zijn, wat je hebt meegemaakt blijft altijd in je hoofd. Wij kinderen merkten dat aan de steeds terugkerende nachtmerries van mijn vader, waarbij hij gillend wakker werd. Of aan de extreme angst van mijn moeder voor knallend onweer. Ik weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het is om je leven na oorlogsgeweld weer op te bouwen. En dat harde werken heeft natuurlijk ook heel veel goed gedaan. Er was nauwelijks tijd om te piekeren, geen tijd om er over te praten….maar daarmee verdwenen de angstbeelden niet uit de hoofden van de slachtoffers.
“Die stomme oorlog, dat is nu toch wel eens voorbij?”
Na de Tweede Wereldoorlog was er totaal geen aandacht voor verhalen van mensen die terugkwamen uit oorlogsgebied of kampen. De naoorlogse mentaliteit stond in het teken van wederopbouw, handen uit de mouwen steken en aanpakken. Als kind, opgegroeid in een oorlog loze en veilige wereld, had ik niet altijd begrip voor die trauma’s van mijn ouders. “Die stomme oorlog, dat is nu toch wel eens voorbij?” Maar nu begrijp ik zoveel beter, dat dat nooit voorbijgaat, dat je zo’n trauma altijd bij je draagt. Nu begrijp ik ook zo veel beter, dat het soms heel lang heel erg goed gaat met een oorlogsslachtoffer, maar dat er maar iets hoeft te gebeuren of zijn hoofd slaat op hol, en hij raakt volledig uit balans en moet zich wellicht ook ziek melden.
het is gewoon heel goed om een activiteit te hebben
In Nederland zijn heel veel mensen die oorlogsgebied zijn ontvlucht en graag willen werken, zij komen vaak moeilijk aan de slag omdat zij de taal onvoldoende spreken, en omdat een werkgever vaak huiverig is om iemand aan te nemen. De komende dagen en weken zullen er ook veel Oekraïense vluchtelingen komen, zij hoeven niet de asielprocedure te volgen en mogen hier vooralsnog werken. De vele bedrijven die kampen met krapte zien daardoor kansen om hun vacatureprobleem op te lossen en tegelijkertijd mensen aan een baan te helpen. Want het is gewoon heel goed om een activiteit te hebben, zodat je niet de hele dag zonder bezigheden zit te piekeren.
Die ondernemers die voornemens zijn om Oekraïense vluchtelingen in dienst te nemen wil ik 2 dingen vragen:
- Overweeg alsjeblieft om zonder onderscheid van afkomst vluchtelingen aan te nemen. Of ze nu uit Oekraïne komen, uit Syrië, uit Eritrea, uit Irak, uit Ethiopië, uit Somalië, uit voormalig Joegoslavië. Het maakt niet uit: het zijn vluchtelingen en ze hebben werk nodig om hun leven weer op te bouwen.
- Houd alsjeblieft rekening met de traumaverwerking. Geef mensen de ruimte om te rouwen, boos te zijn, te verwerken en alles wat er nodig is om weer een klein beetje in balans te komen.
