23 juni 2023 – Column Gerben H. Bakker: Qua Patet Orbis
Een uitnodiging voor een leiderschapssessie bracht mij in hartje Rotterdam. Een sessie met als onderwerp wat de samenleving kan leren van militair leiderschap. Plaats van samenkomst was het Mariniermuseum aan de Wijnhaven.
Het bezorgde mij een déjà vu naar de tijd dat ik -nog nat achter de oren- opkwam voor haar kennismakingsdagen. Na geïnformeerd te hebben welke tram mij naar de Van Ghent kazerne bracht werd mij nageroepen; ‘Die mooie krullen ben je kwijt jongen’. De mariniers trokken mij aan door haar stoere imago, daadkracht, hiërarchie en tradities uit de tijd dat ‘wij’ de wereldzeen nog controleerden. Om precies dezelfde redenen verloor het instituut in een latere levensfase mijn aandacht.
‘Die mooie krullen ben je kwijt jongen’.
Of het nu gaat om daadkracht in de energietransitie, het omvormen van de landbouwsector of de uitdaging personeel te binden aan je bedrijf, het toverwoord is momenteel leiderschap. Uitgaande van bovenstaand imago is het niet vreemd dat er met interesse gekeken wordt naar het militaire bedrijf. Een beetje tegenstrijdig is het ook wel, een land zo plat als een dubbeltje met een chronisch autoriteitsprobleem dat haar toevlucht neemt tot de lessen uit het leger. Een leger dat ook fysiek steeds verder van ons af is komen staan. In vroeger tijden was Hoorn naast admiraliteitshaven ook een stad met twee met twee kazernes. Anno nu worden de stadswallen niet meer bestormd en keren er ook uit conflictgebieden nauwelijks meer vrouwen/mannen terug onder de nationale driekleur. Heden ten dage komen we niet veel verder dan de stormbaan van VMBO school SG Newton als onderdeel van haar talentenlijn safety & security. Ook mooi, maar toch heel wat anders.
‘Veel kwam samen in de stelling dat het niet gaat om wie de sterkste is of slimste, maar dat flexibiliteit het ware verschil maakt’.
Met de nodige scepsis schoof ik aan bij het college. Aan de voet van de Willemsbrug namen twee gedreven veteranen van het korps het selecte gezelschap mee in hun ervaringen in uniformdienst. Hun lessen wierpen voor mij een totaal ander licht op het functioneren van deze ‘special forces’. Zo stelde zij dat alle leiderschap begint met het tonen van kwetsbaarheid. Ook de aanbeveling dat leiders initiatief van ondergeschikten dienen te stimuleren en cruciale beslissingen vaak democratisch worden besloten waren voor mij uit hun monden een openbaring. Zij hielden zelfs een pleidooi voor het organiseren van tegenspraak. Veel kwam samen in de stelling dat het niet gaat om wie de sterkste is of slimste, maar dat flexibiliteit het ware verschil maakt. Het aansluitende vraaggesprek met minister Bruins Slot illustreerde treffend dat militaire vorming voor het leven is; met nationale veteranendag verkiest zij een plaats tussen haar strijdmakkers van de artillerie boven een zitplaats op het bordes naast de koning.
Waardevolle lessen waar we ons voordeel mee kunnen doen. Laat het één van de redenen zijn de vlag te hijsen met nationale veteranendag. De Hoornse vlag met de kleurstelling rood-wit-rood vlag reken ik ook goed, een knappe jongen die deze verkeerdom kan hangen 😉